چگونگي پيدايش ايده در ذهن

شكل گيري يك ايده يا اختراع مي تواند علل مختلفي داشته باشد، اما دو علت در بين علل نقش اصلي و مهم تري را ايفا مي كنند كه آنها عبارتند از نياز و محيط.

الف) نياز: نياز از جمله علت هاي اساسي اختراع انسان ها به شمار مي آيد و همين نيازمندي است كه او را ناگزير به ابداع و اختراع و اكتشاف براي بر طرف كردن نيازهايش مي كند. انسان هنگام نيازمندي از دو حالت خارج نيست. در حالت اول نياز خود را بررسي و راه حل مناسبي انتخاب مي كند كه در اين حالت موجب توانمندي و قدرتمند شدن فرد در ارائه ايده مي شود در حالت دوم، فرد نسبت به نياز خود بي تفاوت مي گذرد و در نتيجه ضعف و ناتواني او را در ارائه ايده به همراه خواهد داشت. بنابراين كسي مي تواند مخترع و مبتكر باشد كه نسبت به نيازهايش احساس وظيفه كند و بي تفاوت از كنار آنها عبور ننمايد و همواره به دنبال راه حل هاي جديد باشد. مخترعان از تلفيق ايده هاي موجود و تغيير و تعديل آنها ايده تازه اي به وجود مي آورند و يا مثلا از كندو كاو در راه هاي موجود براي حل يك  مسئله و تغيير يا تعديل آنها راه حل تازه اي براي همان مسئله ارائه مي كنند.

ب) محيط: محيط نيز از جمله علت هاي مهم و اساسي در مخترع شدن افراد به شمار مي آيد. در اين مبحث واژه محيط، اطلاقي عام دارد و شامل خانواده، مدرسه، دانشگاه و ديگر جوامع مي شود. اگر فرد در محيطي واقع شود كه به خلاقيت و نوآوري اهميت ويژه اي بدهند، كم كم افراد راغب به پا نهادن عرصه هاي نو آوري و انجام ابتكارات مي شود.

چگونه موانع راه اختراعمان را بشكنيم؟

براي استقامت در برابر شكستها و غلبه بر مشكلات و عبور از موانع، بايد ذهن خود را همانند بدنمان رشد و پرورش دهيم، اين كار نيازمند تلاش و تمرين و مطالعه بر مسائل و ايده هاي است كه در نظر داريم. گاه هنگام حل يك مسئله، ديدگاه بسيار نامناسبي به سراغمان مي آيد. چنين تصور مي كنيم كه گويا مغز ما از حل آن مشكل عاجز است و استقامت در برابر موانع را ندارد در اين حالت بايد افكار و تصورات منفي را از ذهن خود دور كنيم و بدانيم كه راه هاي طلايي حل يك مسئله با يك بار و در زمان مشخص و عجله و سريع السير ظاهر نخواهد شد. بنابراين بايد با تامل بيشتر و تفكر مداوم راه حل مناسب را بر گزينيم. نمونه اي از روش مواجهه با موانع و برداشتن سدها و شكستها را به اين صورت بيان مي كنيم كه اگر ما ايده اي داشته باشيم و آن ايده منطقه كوچكي از افكار ما را به خود معطوف كرده باشد، و ما نتوانسته باشيم راه حل  مناسب را انتخاب كنيم. بايد منطقه بزرگ تري از افكار و مطالعاتمان را در گير مسئله كنيم تا راه حل مناسب را براي حل مسئله در حيطه اي گسترده تر از افكارمان باز يابيم. به اين روش، فضاي بيشتري را براي پرواز افكار خود گشوده ايم و هر چه انديشه بتواند در فرازهاي بالاتر و گسترده تر به پرواز در آيد نتايج مطلوب و شگفت انگيز تري را به دست خواهد آورد.

عناصر اختراع و خلاقيت

از عناصر اصلي براي شكل گيري يك اختراع مي توان به تلاش و كوشش، نهراسيدن از شكستها، كنجكاوي و اشتياق و انگيزه و اعتماد به نفس اشاره كرد عدم وجود هر يك از اين عوامل باعث شكست در راه مخترع شدن مي شود. افراد توانمند كساني هستند كه با نيروي اراده و تاديب نفس خود به موفقيت مي رسند و توانمندي لازم را كسب مي كنند. اين گونه افراد همواره مورد ستايش و احترام واقع مي شوند. زيرا در برابر ناملايمات از خود شكيبايي نشان داده اند انسان با كسب آموزش هاي علمي مي تواند اراده خود را تقويت كند و با اراده قوي و پافشاري و ثبات قدم به مطلوب خود دست يابد بديهي است انسان هايي كه اراده ضعيف دارند در مواجهه با كوچك ترين مشكلات از انجام فعاليت خود دلسرد مي شوند و كوشش آنان بدون دستيايي به مطلوب متوقف مي شود يكي از نكات بسيار مهم در تقويت اراده، اميدواري است. انسان با اميد مي تواند زندگي كند و ياس و نااميدي روند زندگي را با مشكل روبه رو مي سازد. با نگاهي گذرا به زندگي مخترعان و انسان هاي خلاق و موفق نقش اميد و پايداري را در موفقيت آنان به خوبي مشاهده مي كنيم. بسياري از مخترعان بزرگ جهان هنگام اختراع با شكستهاي متعدد مواجه شده اند. ولي آنان شكست را پله اي براي موفقيت خود دانسته اند و هرگز ياس به خود راه نداده اند. فردي كه مي خواهد در عرصه اختراع و خلاقيت گام بردارد بايد همواره به ياد داشته باشد كه در شكست تجاربي به دست مي آيد كه او را به اهداف بلندتر نزديك تر مي كند. شكست ها عرصه گسترده تري از پيشرفتها را ترسيم مي كند. يكي ديگر از عناصر مهم براي مخترع شدن اعتماد به نفس است. يعني همواره به خود اميد بدهد كه من مي توانم و ترس از شكست را از خود دور كند. با اين عنصر مي توان موانع فراواني را از سر راه برداشت. هيچ مانعي در برابر فكر و تلاش و ايمان آدمي تاب استقامت ندارد. يك فرد عادي با اميد به آينده مي تواند ايده خود را بارور سازد. اگر فرد اعتماد به نفس داشته باشد و از شكست ها نهراسد و به علمي شدن ايده خود اميد داشته باشد، به طور مسلم براي ايده خود راه حل مي يابد و در پي هر راه حلي، راه حل ديگري رخ مي نمايد. بنابراين هر گز نبايد به ايده مورد نظر خود به چشم ترديد بنگريم، زيرا ترديد موجب سست شدن اراده مي شود انسان مخترع براي دستيايي به ايده اش بايد همواره به خود تلقين كند كه توانايي رسيدن به آن را دارد بايد به خود بگويد حتي اگر نرسم باز هم تلاش مي كنم، زيرا تجربه عدم موفقيت نيز خود نوعي پيروزي است  و بايد روش هاي جديد و ايده هاي نو ديگر را انجام دهم. از ديگر عناصر ايجاد خلاقيت و اختراع حس كنجكاوي فرد مخترع است كه با روحيه كنجكاوي در پي شرايط بهتر و محيط مطلوب تر براي زندگي است بنابراين اگر كسي دوست دارد در حلقه مخترعان در آيد بايد در ابتدا عناصر ياد شده را در خود تقويت كند.

نقش خانواده در شكوفايي خلاقيت فرزندان

از عوامل موثر در شكوفايي خلاقيت مي توان به نقش خانواده اشاره كرد. ايجاد روحيه خودباوري و اعتماد به نفس در فرزندان، از وظايف اساسي والدين است. اولين جرقه هاي انجام فعاليت هاي ابتكاري، در فضاي خانواده و در سنين كودكي انجام مي گيرد. خانواده ها نقش تعيين كننده اي را در ادامه مسير فرزندان ايفا مي كنند. پدر و مادر مي توانند با استفاده از روش هاي مختلف،  باعث ايجاد انگيزه و بالا بردن اعتماد به نفس فرزندان خود شوند تا آنها در هر شرايط براي خود ارزش قائل باشند. زماني كه فرزندان در يك خانواده كنجكاوي و علاقه نشان مي دهند. والدين بايد احساس او را در يابند و با محبت و تشويق او را مورد تاييد و حمايت خود قرار دهند. در نتيجه، او با احساس امنيت و آسودگي خيال و اعتماد به نفس در اين مسير گام بر مي دارد و روحيه خلاقانه و ابتكاري او افزايش مي بايد حمايت و توجه پدر و مادر، موجب جرات و جسارت بخشيدن به فرزند براي وارد شدن به عرصه هاي جديد خلاقيت خواهد شد.

چگونه مخترع شويم؟

دنيايي كه مادر آن زندگي مي كنيم، به طور مداوم در حال تغيير و پيشرفت است. اين پيشرفتها توسط افراد خلاق انجام مي شود. خلاقيت موهبتي است الهي و همه انسانها از اين موهبت برخوردار هستند خلاقيت به معناي توانايي دستيابي به چيزي به شكلي بديع، فرايندي ذهني است كه در بر گيرنده عناصر انگيزشي و عاطفي است. از شاخه هاي اين علم، خلاقيت اختراعي و خلاقيت نوآورانه است. خلاقيت و نوآوري لازمه و پيش در آمد توسعه و تعالي يك سازمان و جامعه است و آگاهي از فنون و تكنيك هاي آن ضرورتي اجتناب ناپذير براي مديران، دانشجويان، پژوهشگران و علاقه مندان است. موسسات و سازمانهاي علمي ،آموزشي ، تحقيقاتي و توليدي بايد همگام با علم روز دنيا به طور مداوم، كالاها و خدمات و روشهاي جديد ارائه كنند يا براي بهبود آن بكوشند.

بسياري از پيشرفتها و دستاوردهاي انسان ناشي از توانايي تفكر خلاق اوست خلاقيت موهبتي الهي است و همه انسانها از آن برخوردار هستند برخورد جوامع بشري با مسائل ناهمگون و بي شمار، انسان را نيازمند به يافتن راه حل هاي مطلوب كرده است. به عبارت ديگر، براي خوب زيستن داشتن توانايي هاي بالفعلي چون انتخاب ، استدلال، تصميم گيري و حل مسئله از ضروريات است. ايجاد چنين توانايي ها و پيشرفتهايي تنها از طريق شناسايي و پرورش ذهن ميسر خواهد شد. اگر با دقت به تاريخچه ابداعات و نوآوري ها نگاه كنيم ، خواهيم ديد كه سابقه اي بسيار طولاني دارند و بشر همواره به دنبال راه هاي جديدي براي انجام كارهاي خود بوده است. با توجه به دنيايي كه در آن زندگي مي كنيم اگر به تمامي اختراعات و ابداعات انجام شده نگاه كنيم و سپس تمامي اين ابداعات را از جهان حذف كنيم چه اتفاقي مي افتد؟ مسلما دنيايي كه در آن زندگي مي كنيم چهره اي كاملا متفاوت پيدا مي كند تصور دنياي بدون هواپيما، برق، خودرو، مخابرات و مانند اينها بسيار مشكل است. بدين طريق در مي ياييم كه يك اختراع در زندگي افراد و تمدن ها چه نقش مهمي دارد. اختراعات در جوامع باعث تحول علمي و اقتصادي مي شوند حال آيا براي اين كه بتوانيم اختراعي را انجام دهيم، بايد حتما نابغه باشيم؟ يا حتما بايد شرايط خاصي داشته باشيم؟ يا تحصيلات علمي بسيار بالايي داشته باشيم؟ اينك پاسخ تمامي اين پرسشها را بيان مي كنيم. يك فرد مخترع از نظر مغزي هيچ تفاوتي با فردي كه مخترع نيست ندارد فرد مخترع فقط با استفاده از روش هايي در زندگي خود، مي تواند به كارهاي خلاقانه دست بزند و اختراعاتي را انجام دهد و به رغم سخن بعضي افراد كه مي گويند: براي مخترع شدن بايد تحصيلات بالاي علمي داشته باشيم مي گوييم آيا انسانهاي  نخستين كه با استفاده از تراشيدن سنگها اقدام به ساخت سلاح براي حفاظت از خود و شكار مي كردند داراي تحصيلات علمي بوده اند؟ بنابراين علم و تحصيلات تنها يكي از راه هاي رسيدن به يك اختراع يا يك فعاليت علمي است. ولي افرادي كه در يك رشته علمي تخصص دارند سريع تر و با مشكلات كمتري نسبت به افراد ديگر مي توانند به يك اختراع يا يك فعاليت علمي دست پيدا كنند.

پرورش دهندگان هوشهای چندگانه چه معلمانی هستند؟ آیا همه معلمان این توانایی را دارند ؟ اگر دوست دارید بدانید

پس لطفا به ادامه مطلب بروید.

روش شناسایی نوع هوش دانش آموزان

يكي از بهترين روش هاي شناسايي و كشف هوش هاي توسعه يافته ي دانش آموزان...

لطفا به ادامه مطلب بروید.

شاخص های هوش چند گانه

هوش ديداري / فضايي

اين نوع هوش توانايي درک پديده هاي بصري است. يادگيرنده هاي داراي اين نوع هوش ، گرايش دارند که با تصاوير فکر کنند و براي به دست آوردن اطلاعات نياز...

لطفا برای مطالب بیشتر  به ادامه مطلب بروید. 

اگر معلم به تفاوتهای فردی فراگیران توجه کند تقریبا می توان مطمئن شد که در هر کلاس همه آنان به اهداف و استانداردهای ملی آموزشی دست می یابند. یکی از نظریاتی...

لطفا پایین صفحه به ادامه مطلب بروید.

به نظر شما خلاقیت ذاتی است یا اکتسابی ؟

خلاقیت

بسياري چنين مي پندارندكه خلاقيت خصوصيت ذاتي افرادي است كه با اين توانايي

متولد مي شوند درحالي كه...

لطفا به ادامه مطلب بروید